WieWasWie is het startpunt voor onderzoek naar je eigen familiegeschiedenis, of je nu Zeeuwse of Antilliaanse roots hebt. De zoektocht naar Antilliaanse voorouders is echter niet altijd eenvoudig.
In WieWasWie zijn de akten van de burgerlijke stand opgenomen van de zes eilanden die deel uitmaakten van de voormalige Nederlandse Antillen: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten. Om in alle akten van de Antilliaanse burgerlijke stand te zoeken, selecteer je onder ‘Uitgebreid zoeken’ onder ‘Land’ eerst Wereld, en vervolgens onder ‘Regio’ Nederlandse Antillen. Als je weet van welk eiland je voorouders afkomstig zijn, dan kun je onder ‘Plaats’ ook direct zoeken op bijvoorbeeld Saba, Sint Eustatius of Aruba.
Afb. header. Bewoners op straat in het dorp Windwardside op Saba, 1957 (detail). Foto Willem van de Poll. Collectie Nationaal Archief.
De Antilliaanse burgerlijke stand
Onderzoek naar je Antilliaanse voorouders kan bemoeilijkt worden doordat slaafgemaakten pas na hun manumissie (individuele invrijheidstelling) of de afschaffing van de slavernij in 1863 een familienaam kregen toegekend door de gouverneur of de voormalige eigenaar. Tegelijkertijd bestonden er in de eerste periode na invoer van de burgerlijke stand nog geen ‘reguliere’ achternamen. Mensen werden aangeduid met een ingeburgerde familienaam, maar ambtenaren van de burgerlijke stand gingen bij de naamgeving soms met absolute willekeur te werk. Zo kon het gebeuren dat de kinderen van dezelfde moeder onder verschillende familienamen werden ingeschreven.
In WieWasWie opgenomen akten van de burgerlijke stand:
|
|
BS geboorte |
BS huwelijk |
BS overlijden |
|
Aruba |
1831-1909 |
1823-1935 |
1831-1959 |
|
Bonaire |
1831-1909 |
1828-1930 |
1831-1959 |
|
Curaçao |
1831-1909* |
1817-1929 |
1831-1959* |
|
Saba |
1876-1911 |
1871-1930 |
1876-1959 |
|
Sint Eustatius |
1855-1909** |
1869-1930 |
1869-1959 |
|
Sint Maarten |
1839-1909** |
1868-1930 |
1869-1959 |
* Bij geboorten en overlijdens is geen registratiedatum ingevuld, daarom wordt deze datum automatisch weergegeven als 1 januari van het desbetreffende jaar. Bij deze akten is het belangrijk om altijd de aktedetailpagina te openen om de juiste datum te kunnen zien.
** Geboorten uit de periode 1839-1868 betreffen vrijwel alleen kinderen die voor 1869 zijn geboren en die in 1869 zijn erkend en gewettigd.
Afb. 1. Zeekaart van het eiland Curaçao, ca. 1790 (detail). Collectie Het Scheepvaartmuseum.
De familie Martina-Caëla-Panneflek
Een familie die de willekeur van de ambtenaar aan den lijve ondervond is het gezin Martina-Caëla-Panneflek. Op 17 mei 1852 bevalt Maria Caela van een dochter, Petronelle Martina, die de familienaam Caëla krijgt. Als hoedenvlechtster Petronelle Martina Caëla op 10 september 1884 in het huwelijk treedt met hovenier Isaac Martien Pannefleck hebben zij samen al vijf kinderen. Door het huwelijk worden deze kinderen erkend en gewettigd, maar dat wil niet zeggen dat zij op dat moment ook de naam van hun vader krijgen.
De kinderen staan eerst ingeschreven onder de achternaam ‘Martina’, Petronelle tekent hier bezwaar tegen aan en per vonnis van 30 mei 1884 wordt de achternaam veranderd in ‘Caëla’. De oudste zoon Johannes Silverio staat in eerste instantie zelfs ingeschreven onder de familienaam ‘Berg’; ook dit wordt in 1884 gecorrigeerd. De zes kinderen die binnen het huwelijk worden geboren krijgen allen automatisch de familienaam Panneflek. Bij de andere kinderen duurt het (wat) langer. Een van de kinderen krijgt in 1907 zijn vaders achternaam, de andere vier moeten nog veertig jaar wachten: pas in 1958 wordt bij hen de naamsverandering bijgeschreven op de geboorteakte. Overigens wordt Petronelle bij haar overlijden onder weer een andere naam ingeschreven: op haar geboorteakte heet zij Petronella Martina Nicaela…
Afb. 2. Strohoedenvlechtsters op Curaçao, circa 1915. Foto Soublette et Fils, Curaçao, collectie Biblioteca Nacianoal Aruba.
Gerelateerd
Zie voor de originele akten van de burgerlijke stand het Nationaal Archief Curaçao: Stamboomonderzoek
Christel Monsanto, Roots Karibense. Voorouders van Verre. Deel 4. De Nederlandse Antillen, Woerden 2009.
