Van 1873 tot ver in de twintigste eeuw vervoerde de Holland-Amerika Lijn (HAL) zakenlui, toeristen en emigranten van en naar Amerika. Tussen 1880 en 1920 maakte circa een miljoen Oost-Europeanen de overtocht naar de Nieuwe Wereld. De HAL had tot in Bulgarije, Letland en Rusland kantoortjes waar kaartjes konden worden gekocht voor de trein naar Rotterdam, de boot naar Amerika en opnieuw de trein naar elk station in de Verenigde Staten.
Via WieWasWie worden de passagierslijsten van 1900 tot 1969 digitaal doorzoekbaar gemaakt. Op dit moment is de periode 1900 tot 1940 ontsloten, eind 2021 zal ook de periode 1940-1969 online komen. De lijsten bevatten geen namen van bemanningsleden. Mogelijk worden deze lijsten later ontsloten.
Nuttige bron
In het kader van een gezamenlijk project van het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis en het Stadsarchief Rotterdam zijn vrijwilligers druk bezig met het invoeren van de passagierslijsten van de HAL. Een kwart – te weten de lijsten uit de periode 1900 tot 1920 – is inmiddels ingevoerd en toegankelijk gemaakt. Ze vormen een nuttige bron van informatie voor stamboomonderzoekers, historici en andere geïnteresseerden. Zo kun je bijvoorbeeld terugvinden wat de bestemming was, wat er voor de reis is betaald en hoe groot het reisgezelschap was.
Beschikbare gegevens
In de passagierslijsten zijn de gegevens van de boekingspersonen geregistreerd. Eén persoon kon een hut boeken voor meerdere personen, waarbij dan de naam van de boekende/ hoofdpersoon werd opgeschreven en niet altijd de namen van de andere reizigers. Ook werden soms alleen voornamen geregistreerd, soms volledige namen en soms voorletters en functies. Je kan daardoor de volgende registraties tegenkomen:
- Mr. and Mrs. Anton Philips
- Sister Mary Isabel
- Mr. & Mrs. R.G. Wright
- Mr. Ronald and Mrs. Geraldina Wright
- Mr. Wright & 2 nurses
De namen van de reizigers zijn alleen individueel ontsloten wanneer ze een eigen naam hebben. Mr. and Mrs. Anton Philips zijn dus niet als 2 persoonsgegevens ontsloten. Ook Mr. Wright & 2 nurses is als 1 persoonsnaam ontsloten. Maar Mr. Ronald and Mrs. Geraldina Wright zijn als 2 persoonsgegevens ontsloten.
Het is altijd leuk en nuttig om de scans te bekijken. Je kan de scans bekijken door te klikken op "Ga naar bron" bij de kleine afbeelding aan de rechterzijde. Via de bronpagina van het Stadsarchief Rotterdam kun je dan direct de juiste scan bekijken. Het is ook handig om de voorliggende scans te bekijken, omdat er informatie wordt gegeven over de klasse waarin gereisd werd.
Soms zijn er scans waarbij er namen dwars te zien zijn. Dit zijn doorgaans de zogenoemde debarkatie- of ontschepingslijsten, waarop de namen staan van passagiers die tijdens een tussenstop van boord gingen voor het vervolg van hun reis. Deze lijsten zijn niet compleet en komen incidenteel voor en zijn om die reden niet doorzoekbaar, omdat de passagiers sowieso op de passagierslijsten zijn terug te vinden.
Hoe vind je juiste lijst?
Wanneer je in WieWasWie hebt gezocht kun je de zoekresultaten filteren op de organisatie "Stadsarchief Rotterdam" en het documenttype "Vestiging en vertrek". Wanneer je op zoek bent naar een bepaalde persoon en deze met uitgebreid zoeken niet wordt gevonden, kun je het beste nogmaals "eenvoudig zoeken". Omdat de passagierslijsten niet zijn gemaakt met als doel om ze 100 jaar later digitaal doorzoekbaar te maken, kunnen namen meerdere keren voorkomen op de lijsten. Deze namen kunnen dan betrekking hebben op dezelfde personen, maar ook op verschillende personen. Vervolgonderzoek moet dan uiteraard uitsluitsel geven.
Ellis Island
Op de website van de Ellis Island Foundation zijn ook passagierslijsten digitaal doorzoekbaar. Deze zijn echter alleen doorzoekbaar voor aankomsten tot 1957. Bovendien betreffen dit alleen de aankomsten in New York, terwijl de HAL-schepen veel meer locaties bezochten in Canada en Zuid-Amerika. Tevens werden op de passagierslijsten ook de doorreislocaties geregistreerd, uiterst nuttig voor vervolgonderzoek. Desondanks kan de betreffende website goed als extra naslagwerk dienen, omdat alle aankomende personen individueel zijn vastgelegd.
Verder lezen
CBG-themapagina: Op zoek naar geëmigreerde familieleden
