Inwoners van Nederlands-Indië/Indonesië die het land na de soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949 wilden verlaten, hadden een Nederlands paspoort nodig. Hiervoor konden zij een aanvraag indienen bij het Hoge Commissariaat te Jakarta. Vanwege de schat aan persoonlijke gegevens zijn deze paspoortaanvragen een belangrijke genealogische bron voor onderzoek naar je Indische familie.
Afb. header. Vertrek van het ms Zuiderkruis vanuit Hollandia (Nieuw-Guinea) met 250 repatrianten naar Nederland, 21 september 1961. Nationaal Archief/ Kantoor voor Voorlichting en Radio Omroep Nieuw-Guinea.
Het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis is de beheerder van het zogenoemde Indisch Oud-Paspoortarchief. Na de onafhankelijkheid van Indonesië vroegen tienduizenden Indische Nederlanders een Nederlands paspoort aan om naar Nederland, of andere landen, te kunnen reizen. Bij de aanvraag moest de aanvrager aantonen dat hij/ zij de Nederlandse nationaliteit bezat. Hiervoor moesten afstammingsgegevens worden verstrekt die teruggingen tot ten minste 1892, het jaar waarin de Wet op het Nederlanderschap in werking trad. Dankzij deze gegevens zijn de aanvragen in het Indisch Oud-Paspoortarchief een prachtige bron voor onderzoek naar je Nederlands-Indische voorouders.
In WieWasWie kun je op verschillende manieren in het Oud-Paspoortarchief zoeken. Ten eerste kun je onder Eenvoudig zoeken op de naam van je voorouder zoeken, en daarna de zoekresultaten filteren op Collectiegebied 'Nederlands-Indië', en vervolgens op Organisatie 'CBG|Centrum voor familiegeschiedenis'. Om in allle paspoortaanvragen te grasduinen, vul je onder Uitgebreid zoeken bij plaatsnaam 'Djakarta' in en klik je vervolgens op het zoekicoontje.
Het Indisch Oud-Paspoortarchief omvat 147.000 paspoortaanvragen uit de periode 1950-1959. De aanvraag staat altijd op naam van de aanvrager – in veel gevallen het gezinshoofd – die de kaart ook invulde voor zijn/haar eventuele echtgenote en minderjarige kinderen. Hierdoor zijn er via deze bron veel meer mensen terug te vinden. Voor kinderen boven de veertien jaar moest een eigen paspoort worden aangevraagd.
Op de voorgedrukte kartonnen kaarten kun je volgende genealogische gegevens terugvinden:
Verder worden op de aanvraag dezelfde gegevens verstrekt over eventuele echtgenoot (m/v), kinderen en ouders. Ook bevat de kaart de reden van de paspoortaanvraag, een signalement en een pasfoto van de aanvrager. Wanneer het om een familiemigratie ging, werd er meestal een groepsfoto van het gezin met alle minderjarige kinderen toegevoegd.
Afb. 1 Paspoortaanvraag van de 14-jarige Carel Frederik Oppatja. CBG Verzamelingen/ Oud-Paspoortarchief
Via WieWasWie en CBG.nl is de index op de paspoortaanvragen in het Indisch Oud-Paspoortarchief voor iedereen vrij toegankelijk. Daarnaast kunnen Vrienden van het CBG, en bezoekers met een CBG Dagtoegang, via CBG.nl de scans van de voorzijde van de paspoortaanvragen bekijken. Vanwege privacywetgeving kunnen de scans van de achterzijde niet worden vrijgegeven.
Het Oud-Paspoortarchief bevat alleen aanvragen die door individuen zijn gedaan in de periode 1950-1959. Mensen die op een ander dan een Nederlands paspoort reisden, aanvragen van personen die na 1959 een paspoort aanvroegen, of zij die voor 1950 al een Nederlands paspoort hadden, komen niet in dit archief voor.
Molukkers die in groepen naar Nederland kwamen, met de bedoeling om slechts tijdelijk in Nederland te blijven, hoefden geen paspoort aan te vragen en ontbreken daardoor in het archief. Verder vielen KNIL-militairen en hun gezinnen onder een andere regeling en daarom komen zij slechts bij hoge uitzondering in dit archief voor.
Kijk voor meer informatie op onze vraag & antwoordpagina over het Indisch Oud-Paspoortarchief
Nog meer bronnen en zoektips vind je op de CBG themapagina’s Je Indische stamboom en Oost-Indische bronnen
Lees meer over het Indisch Oud-Paspoortarchief in het broncommentaar van het ING Huygens: Oud-Paspoortarchief (1950-1959)
